Workshop Smeden

Het geheim van de smid ontraadselen?

Hoe ziet een dag workshop smeden eruit?

Dit kan ik pas echt beschrijven vanaf kwart voor elf in de ochtend, het moment waarop de deelnemers aankomen. Wat daar vooraf gebeurd daar kan ik alleen maar naar raden; De een heeft misschien de nacht van te voren gedroomd over de workshop smeden en in zijn dromen al een prachtig werkstuk gecreëerd. De ander heeft in de aanloop naar de workshop alle afleveringen van ‘Forged in Fire’ bekeken, kent al een groot scala aan smeedtechnieken en is klaar om deze opgedane theorie in de praktijk te brengen.
In ieder geval, om kwart voor elf komen de deelnemers van heinde en ver aan bij de smederij van Natuur, IJzer en Vuur. Met elkaar drinken we een bakje koffie en is er even tijd om rond te kijken in de werkplaats. De deelnemers trekken een smeedschort aan en wanneer de laatste slok koffie door het keelgat is gespoeld, is het tijd om te beginnen met de workshop smeden. Deze begint met de theorie over de smidsvuren. Hoe deze werken, wat ze verstoken en hoe je het smidsvuur brandend krijgt. Deze nieuwe kennis gaan de deelnemers meteen in praktijk toetsen. Met elkaar ontsteken ze de vuren. Het gesuis van de aanjagers en het brullen van het vuur is voor de rest van de workshop smeden de bourdontoon onder het zingen van de aambeelden.
Wanneer de vuren branden volgen de nodige werkplaatsafspraken en veiligheidsinformatie om vervelende brandwonden en andere ongelukken tijdens de workshop smeden te voorkomen.
Nu de deelnemers geen heet ijzer met de blote hand vast pakken, leren de ze over het gebruik van de wolfsbektang en de hamer. Hét gereedschap dat tijdens deze workshop een verlengde van hun arm dient te worden om zo het withete ijzer te kunnen bewerken.
En dat is wat hierop volgt. De smid verhit zijn ijzer en demonstreert de eerste techniek; een puntje smeden en het ijzer taperen. Hiermee gaan de deelnemers zelfstandig aan de slag en na de eerste klap met de hamer is ieder individu zijn eigen weg op het creatieve pad gegaan.
Het smeden van een punt en het taperen van het ijzer vraagt in het begin veel tijd en oefening want het gebruik van de tang, het beheersen van het vuur en het op temperatuur krijgen van het ijzer blijkt een hele kunst. Na zo’n anderhalf uur van opperste concentratie en hard werken is het tijd voor een evaluatie van het werk. Vanuit een stukje fabrieksstaal zijn alle deelnemers aan een nieuwe schepping begonnen. Waar het eens hetzelfde stuk rondstaf was, zijn er nu allemaal andere stukjes ijzer waar iedere deelnemer zijn karakteristieke handtekening in heeft geslagen. Geen enkel stukje ijzer is nog identiek.
Na de evaluatie worden de vuren achtergelaten met wat extra brandstof. Ze moeten even gloeien op eigen kracht want de aanjagers worden uitgezet. Het is tijd voor pauze, de brandstofinname voor de deelnemers. Ook hun innerlijke vuur moet worden gevoed.
De pauze komt tot zijn einde wanneer de aanjagers weer worden aangezet, en de lucht die door de kolen blaast de vuren opnieuw doet loeien. Tijd voor weer een nieuwe techniek, een volgende stap. Na de uitleg pakken de deelnemers zelf hun werk weer op en ontdekken dat ze al beter kunnen smeden dan toen ze in de ochtend begonnen. Oefening baart kunst!
De hamerslagen weerklinken op de aambeelden en stap voor stap krijgen de werkstukken meer en meer vorm. Zoals de hamerslagen elkaar opvolgen zo komen ook de verschillende technieken aan bod zoals buigen, torderen en krullen. Naarmate de dag vordert neemt het enthousiasme bij de deelnemers toe. Verbaasd over hun eigen kunnen en trots op het resultaat worden de werkstukken uitgehard en geschuurd.

Aan het eind van de dag, terugkijkend op de workshop smeden, tussen de nog rokende vuren, zijn er verschillende geheimen ontsluierd. Er is kennis gemaakt met de praktijk van het ambacht van de smid. Maar ook het eigen kunnen blijkt soms voor sommige deelnemers verder te reiken dan ze ooit hadden gedacht. Mooie ontdekkingen, goede resultaten, een dag als smid.

En wat is nu hét geheim van de smid?
Het blijkt dat de smid niet één maar vele geheimen heeft waarvan er tijdens de workshop smeden enkele aan het licht zijn gekomen. Smeden is een ambacht. Om meer geheimen te ontsluieren moet je heel veel smeden. Zelfs de meest ervaren meestersmid doet waarschijnlijk nog steeds nieuwe technieken, trucs en geheimen op.

Ook geheimen ontsluieren? Schrijf je dan snel in voor de workshop smeden!